ประวัติศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อย

                        อำเภอเขาย้อยมีประชากรที่มีเชื้อสายไทยทรงดำ ร้อยละ ๘๐ ชาวไทยทรงดำมีประวัติการอพยพมาจากเมืองเดียนเบียนฟู ประเทศเวียดนาม มีวัฒนธรรมเป็นเอกลักษณ์สำคัญ ๆ เช่น ลักษณะของบ้านเรือน การแต่งกาย ทรงผม พิธีกรรม อาหาร และภาษาพูด ภาษาเขียน

                        ศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อย  ตั้งอยู่หมู่ที่ ๕ (บ้านวัง) ต.เขาย้อย อ.เขาย้อย จ.เพชรบุรี  พื้นที่โดยประมาณ ๘ ไร่  เดิมเป็นพื้นที่สาธารณะที่ชาวไทยทรงดำใช้ร่วมกันในพิธีทำแฮ่ว (พิธีฝังกระดูก หลังจาเผ่าตามพิธิกรรม)  หรือเรียกว่า “ป่าช้าลาว”  ต่อมาเมื่อมีการจัดพิธีศพที่วัดตามพิธีกรรมทางพุทธศาสนากันมากขึ้น พื้นที่ดังกล่าวจึงไม่ค่อยได้ใช้  ประกอบกับยังไม่มีสถานที่แห่งใดที่เป็นศูนย์รวมทางวัฒนธรรมของชาวไทยทรงดำ  ชาวบ้านและเทศบาลตำบลเขาย้อยจึงร่วมกันคิดก่อตั้งศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อยแห่งนี้ขึ้น  ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๘  ปลูกสร้างบ้านแบบไทยทรงดำ จำนวน ๑ หลัง  โดยมีวัตถุประสงค์  ดังนี้

1. เพื่อให้เป็นสถานที่รวบรวมศิลปะ วัฒนธรรม วิถีชีวิต อันเป็นเอกลักษณ์ของชาวไทยทรงดำ
2. เพื่อเป็นการอนุรักษ์ ฟื้นฟู เผยแพร่และสืบสานวัฒนธรรมไทยทรงดำ
3. เพื่อเป็นสถานที่สำหรับศึกษา เรียนรู้วัฒนธรรมไทยทรงดำ

เทศบาลตำบลเขาย้อย ได้จัดทำ จัดสรรงบประมาณในการก่อตั้ง ปรับปรุงและสนับสนุนการดำเนินงานของ             ศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อย

ปี ๒๕๔๕  ได้การสนับสนุนงบประมาณจากกระทรวงมหาดไทย

  เงินอุดหนุน  ๗,๒๙๖,๐๐๐  บาท    

 -  ก่อสร้างเรือนแบบไทยทรงดำ (ดั้งเดิม) สำหรับบริการสถานที่พัก จำนวน ๑๐ หลัง (ติดแอร์ ๕ หลัง พัดลม ๕ หลัง)

             -  อาคารสำหรับประชุมสัมมนา  จำนวน ๑ หลัง  

             -  เรือนอาคารไทยทรงดำสำหรับจำหน่ายสินค้าพื้นบ้านและผลิตภัณฑ์ จำนวน ๑ หลัง

 ปี ๒๕๔๙  ได้การสนับสนุนงบประมาณ CEO จากผู้ว่าราชการจังหวัดเพชรบุรี

               เงินอุดหนุน  ๖,๘๕๒,๐๓๕ บาท 

 -  ก่อสร้างศูนย์อาหารพื้นเมืองไทยทรงดำ จำนวน ๑ หลัง

 -  ขยายปรับปรุงสระน้ำ  ปรับปรุงภูมิทัศน์ภายในศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำ จำนวน ๑ จุด

 ปี ๒๕๕๐ เทศบาลได้จัดสรรงบประมาณ ๘๐๐,๐๐๐  บาท

  -  ก่อสร้างอาคารไทยทรงดำ (ดั้งเดิม) ทดแทนอาคารเดิมที่ถูไฟไหม้เสียหาย จำนวน ๑ หลัง

  -  ห้องทำงานและห้องพยาบาล ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว จำนวน ๑ หลัง

  ปี ๒๕๕๘ เทศบาลได้จัดสรรงบประมาณ ๔๐๐,๐๐๐  บาท

              - ปรับปรุงสะพานข้ามสระน้ำ  ห้องน้ำ-ห้องส้วม

              - ตกแต่งลายเลียนแบบธรรมชาติ

   ปี ๒๕๕๘ เทศบาลได้จัดสรรงบประมาณ ๑,๑๖๖,๖๑๘  บาท

              - ก่อสร้างบ้านไทยทรงดำ ๑ หลัง

รายจ่ายประจำ รับสนับสนุนงบประมาณจากเทศบาลตำบลเขาย้อย

               - ค่าจ้างพนักงานปฏิบัติงานในศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อย

               - ค่าสาธารณูปโภค ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า

               - ค่าปรับปรุง ซ่อมแซมอาคาร ปรับปรุงภูมิทัศน์

               - ค่าวัสดุ ครุภัณฑ์

การบริหารจัดการศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อย

                         การกำหนดนโยบาย ทิศทาง กิจกรรมต่าง ๆ ที่จะดำเนินการภายในศูนย์ฯ โดยคณะกรรมการบริหารศูนย์ฯ               ซึ่งประกอบด้วย ชาวบ้านไทยทรงดำ ผู้บริหารเทศบาลฯ ผู้แทนจากส่วนราชการในอำเภอเขาย้อย และผู้ทรงคุณวุฒิที่เกี่ยวข้อง

                         นอกจากนี้เทศบาลฯ จัดจ้างพนักงานเพื่อปฏิบัติงานดูแลศูนย์ฯ บริการ ผู้มาศึกษาดูงาน นักท่องเที่ยว  ในอัตราต่างๆ คือ ผช.เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการท่องเที่ยว  ผช.เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ ภารโรง คนงานทั่วไป และ จนท.ยาม

                         ศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อย ภายในอาคารจัดจำลองแสดงวิถีชีวิต วัฒนธรรมไทยทรงดำ และมีการสาธิตกิจกรรมที่เกี่ยวข้องโดยชาวบ้านไทยทรงดำ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ สืบสานวัฒนธรรมที่สำคัญของชาวไทยทรงดำ ดังนี่

                        - การจัดงานประเพณีไทยทรงดำประจำปี ช่วงเดือนเมษายน

                        - การบริการนักท่องเที่ยวใช้ชีวิตแบบไทยทรงดำ

                        - การบริการนักเรียน นักศึกษา ผู้สนใจในการเรียนรู้วัฒนธรรมไทยทรงดำ

                        - การสาธิตการแต่งกาย

                        - การสาธิตการทำอาหาร / ขนม

                        - การสาธิตงานหัตกรรม

                        - การสาธิตงานจักสาน

- การสาธิตการทำทรงผม

                        - การสาธิตการละเล่น ฟ้อนรำ ดนตรีแคน

                        - การสาธิตอาชีพ เช่น เลี้ยงไหม ทอผ้า

ผลกระทบต่อสังคม

                        - ประชาชนชาวไทยทรงดำ มีสถานที่ที่เป็นศูนย์รวมวัฒนธรรม วัฒนธรรมไทยทรงดำ

                        - ประชาชนชาวไทยทรงดำ มีความภูมิใจในวัฒนธรรมของตนเองมากขึ้น

                        - วัฒนธรรมไทยทรงดำ ได้รับการเผยแพร่เป็นที่รู้จักทั้งในและนอกประเทศ

                        - ผลิตภัณฑ์จากวัฒนธรรมไทยทรงดำ ได้รับการส่งเสริม จำหน่าย เพิ่มรายได้กับประชาชน

                        - ศูนย์วัฒนธรรมเป็นสถานที่ผลิตภัณฑ์ สินค้าพื้นเมืองของอำเภอเขาย้อย เพิ่มรายได้กับประชาชน

                        - ศูนย์วัฒนธรรมเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เพิ่มรายได้กับประชาชนในพื้นที่

อนาคต

                        -  ศูนย์วัฒนธรรมเป็นแหล่งศึกษา เรียนรู้ วัฒนธรรมไทยทรงดำที่สำคัญของประเทศไทย

                        -  ศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงดำเขาย้อยเป็นศูนย์กลาง เครือข่ายความสัมพันธ์ระหว่างชาวไทยทรงดำในประเทศไทย

                           ประเทศเวียดนาม และประเทศอื่นๆ

                        -  ศูนย์วัฒนธรรมเป็นสถานที่ผลิตภัณฑ์ สินค้าพื้นเมืองของอำเภอเขาย้อย ประชาชนมีรายได้เพิ่มมากขึ้น

                        -  ศูนย์วัฒนธรรมเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เพิ่มรายได้กับประชาชนในพื้นที่มากขึ้น