ผ้าซิ่นลายแตงโม เป็นผ้านุ่งมีลายเฉพาะสตรีไทยทรงดำ ต้องใช้นุ่งกันทุกคน ทุกโอกาส ไม่ว่าแต่งกายอยู่กับบ้าน แต่งกายไปงานสำคัญ แต่งกายไปทำงาน หรือเดินทางไกล การนุ่งผ้าซิ่นลายแตงโม พบว่า กลุ่มชาติพันธุ์ไทบทรงดำในประเทศไทยในขณะนี้ยังคงใช้นุ่งกันอยู่ 

               ผ้าซิ่นลายแตงโม เป็นผ้าฝ้ายย้อมครามสีครามเข้มเกือบดำ ทอสลับกับสีขาวหรือสีฟ้าอ่อน เป็นลายทางยาวตรงลงมา ลายเส้นตรงตามแนวยาวนี้ มองดูโดยรวมคล้ายกับลายของผลแตงโม จึงนิยมเรียกกันว่า "ลายแตงโม” ลายชุดหนึ่งมีความหนาของทางเป็นเส้นเล็ก – ใหญ่ สลับกันไป โดยมีระยะห่างต่างกัน ผ้าซิ่นลายแตงโมหนึ่งผืนประกอบ ด้วยผ้า ๓ ส่วน นำมาเย็บต่อให้เป็นผืนเดียว แบ่งเป็น ส่วนหัวซิ่น ส่วนตัวซิ่น และส่วนตีนซิ่น ส่วนหัวซิ่นเป็นส่วนที่อยู่ท่อนบนสุดมีสีครามเข้มเกือบดำเป็นพื้นทั้งหมด ส่วนตัวซิ่นเป็นผืนผ้าส่วนที่มีลายแตงโม ที่ใช้เส้นฝ้ายสีแดงเป็นเส้นยืน และใช้เส้นฝ้ายสีดำเป็นเส้นพุ่ง ส่วนตีนซิ่นเป็นส่วนที่นำมาเย็บต่อติดในส่วนชายผ้า เป็นส่วนที่มีความหนาพิเศษเพื่อป้องกันไม่ให้ชายผ้าซิ่นขาดง่าย